Voor seizoen 2024/2025 kunt u kiezen uit 10 prachtige lezingen

Deze nieuwe lezing breekt met een traditie van de afgelopen 20 jaar. Op weg naar mijn 500-ste lezing over mijn avontuurlijke wereldreizen wordt mij vaak aan het eind van de avond de vraag gesteld: “ziet u uw vrouw nog wel eens?”......

En toen ik laatst, na afloop van wederom een prachtige avond in alle stilte door de polders terug reed, dacht ik: ons “thuisproject” wordt mijn nieuwe (tiende!) avondvullende lezing.

Dan blijven we lekker in Nederland met af en toe wel een verrassend uitstapje naar verre oorden, zoals Spitsbergen, Amazone, Madagaskar, Mongolië en Bhutan.

De pandemie gaf mij gelukkig voldoende tijd en inspiratie om deze nieuwe lezing te ontwikkelen!

We blijven dus bijna de hele avond bij “ons thuis”, waar wij met een aantal buren gemeenschappelijk een prachtig stukje “natuurbouw” (15 hectare) hebben mogen ontwikkelen op het Zuideinde nabij Eelde, voortbordurend op het pionierswerk van onze buurman Popko P. van der Molen (bioloog), die hiermee 30 jaar geleden is begonnen. We lopen daarmee in de voetsporen van “De Levende Natuur” van Eli Heimans en Jac. P. Thijsse (1896).

Koos Dijksterhuis is in 2022 benoemd tot de nieuwe hoofdredacteur van “De Levende Natuur”, met zijn 123 jaar het oudste tijdschrift voor natuurbehoud en natuurbeheer in Nederland.

Het mooie artikel van Koos Dijksterhuis over ons “Oude Molensteen”-project in dagblad Trouw is hier te lezen.

Bij deze lezing krijgt uw vereniging de zeer informatieve Klimaatalmanak cadeau, zeer actueel en van groot belang om te begrijpen voor welke grote uitdagingen wij staan om onze planeet leefbaar te houden voor onze (klein)-kinderen.

Madagascar is een eiland ter grootte van de Benelux plus Frankrijk.

Het is 110 miljoen jaar geleden ontstaan toen het samen met India losbrak van Afrika ter hoogte van Somalië en 90 miljoen jaar geleden brak Madagascar weer los van India. India "dreef" richting Eurazië en botste waardoor het Himalaya massief ontstond. Madagascar "dreef" als eiland naar het Zuiden, waar het nu nog ligt in de Indische Oceaan ter hoogte van Mozambique.

Door deze vroege geschiedenis neemt Madagascar op het gebied van flora en fauna een unieke positie in in de wereld, samen met de Galapagos eilanden. Het aantal endemische soorten (planten en dieren die alleen op Madagascar voorkomen) is bijzonder hoog. Kennis hiervan en onderwijs hierover is van groot belang voor het wereldwijd behoud van de biodiversiteit, vandaar dat spreker deze nieuwe lezing toevoegt aan de andere lezingen over zijn wereldreizen.

De eerste mens (uit de regio Maleisië/Borneo) zette zo’n 2000 jaar geleden voet aan wal in Madagascar. Frederik de Houtman (VOC) volgde in 1595 als eerste Nederlander.

Twintig jaar geleden ging spreker voor het eerst naar Madagascar en maakte kennis met de unieke cultuur. In oktober 2017 legde spreker zich toe op de natuurfotografie. Hij ging speciaal op zoek naar de Aye Aye, de Indri Indri en de blauwoogmaki's in Sahamalaza NP, samen met de primatoloog van "Apenheul" (Apeldoorn).

Deze lezing geeft een goede indruk van het eenvoudige dorpsleven en de voorouderverering op het (economisch) arme Madagascar.

De vele prachtige foto's van unieke dieren zoals de maki's (lemuren, halfapen), bladstaartgekko's, kameleons, gifkikkers, hangende vleerhonden en giraffenekkevers maken het tot een zeer boeiende natuurlezing.

Nieuwe lezing (2018)

In de eerste plaats omdat dit land al jarenlang zo negatief in het nieuws is wil spreker heel graag de mooie kanten en de gastvrijheid van Iran laten zien.

Er is bovendien veel indrukwekkende “oude beschaving” van de Perzen te vinden.

En als het gaat om de natuur valt er heel veel te genieten, vooral rond het eeuwenoude verlaten oase-dorp Kharanagh met zijn citadel en aquaduct .

De avond zal de geïnteresseerde toehoorder een andere kijk bezorgen op dit grote land.

Spreker heeft Iran twee keer doorkruist met zijn 50 jaar oude Jaguar, van Oost naar West (2001) en van Noord naar Zuid (2008). Ook Pakistan (Quetta-Lahore) komt op deze avond kort aan bod.

Een zeer interessante en actuele lezing met spectaculaire filmfragmenten.

Spitsbergen (Svalbard) werd recent bezocht, de zon ging gedurende de gehele reis niet onder. Op de foto is het bezoek per Zodiac aan een indrukwekkende gletsjer op Ny Friesland te zien. Het werd een avontuurlijke tocht door het Arctische pakijs, rond Spitsbergen waarbij ontmoetingen zijn vastgelegd met ijsberen, walvissen, walrussen en natuurlijk heel veel vogels. We vonden op de toendra af en toe hele kleine plantjes en de bloemetjes bloeiden. Verder vonden we bomen, maximaal tien centimeter lang. Je moest dus erg uitkijken tijdens het lopen om niet met één voetstap een heel bos te pletten....

Ook wordt stilgestaan bij de vaderlandse geschiedenis, ontdekker Willem Barentsz (1596) en de hoogtijdagen van de vaderlandse walvisvaart (1614-1642). We kwamen sporen tegen van de in de vergetelheid geraakte Nederlandse poolheld en sledenhonden-menner Sjef van Dongen, die zou gaan werken bij de Nederlandsche Spitsbergen Compagnie (Nespico) in Barentsburg.

Maar alles zou totaal anders gaan lopen na de grootste ramp uit de vroege luchtvaartgeschiedenis.... en de Nespico steenkoolmijn en Barentsburg kwamen weer in Russische handen en Sjef werd, terug in Nederland burgemeester van Aardenburg en later lid van de Tweede Kamer voor de KVP. En Rusland telt nu zijn zegeningen: een potentiële haven op Spitsbergen als de poolkappen en ijszee verder smelten en de tocht “om de Noord”, die Willem Barentsz al zocht, echt mogelijk wordt voor de container-vaart.

Op het hoogtepunt in de 15e en 16e eeuw had het Inca Rijk van noord naar zuid een lengte van ongeveer 3500 km. De Inca “indianen” legden in krap 100 jaar ruim 16.000 km aan wegen aan. Ze bouwden een zonnepoort die toegang gaf tot de Inca-hoofdstad Cusco, gelegen in Peru. Passanten betaalden tol, nodig voor de aanleg van de wegen.

Spreker loopt drie dagen over een oude Inca weg (“Takesi trail”) en passeert daarbij een pas op 4800 meter hoogte. Hij rijdt naar La Paz over de beruchte “death road”, bezoekt Inca-eilanden in het Titicaca meer, waar Viracocha de Inca-wereld heeft geschapen (Isla del Sol). Ook de imposante graven van Aymara-koningen worden bezocht. Tenslotte “ontdekt” hij de mysterieuze koningsstad Machu Picchu, die elke ochtend uit de mist herrijst. Een indrukwekkend gezicht, deze stad verscholen in de bergen met zijn fameuze architectuur en irrigatiekanalen, voer voor enkele persoonlijke ontboezemingen en één van de zeven wereldwonderen.

We starten deze leerzame en spannende natuurlezing in Lima (Peru) met een bijzonder verhaal.

Het is groot feest in Lima en spreker beland op een rare plek.

Al snel daarna gaan we met een vliegtuigje en een motorkano het Amazone-regenwoud in. Het is het grootste regenwoud op aarde met een oppervlak van zeven miljoen vierkante kilometer (dat is driekwart de grootte van Europa).

De natuurparken Tambopata, Pilon Lajas en Madidi worden bezocht en vele jungletochten, ook nachtelijke, worden ondernomen onder leiding van de uitstekende jungle-gids Julio.

In meeslepende verhalen neemt spreker het publiek aan de hand het tropisch regenwoud in, zodat iedereen bij wijze van spreken zwetend en uitgedroogd de pauze haalt.

Dagen heeft spreker gelopen met een rugzak vol water, een kapmes en een fototoestel. En elke dag is er weer wat bijzonders te zien: woudreuzen (kapok, paranoot), wurgbomen, wandelende bomen, giftige spinnen, slangen, apen, tapirs, capibara's, een jaguar, prachtige vogels, insecten, een dodelijke bijenzwerm, kleurrijke vlinders en miljoenen ijverige en gemeen stekende bosmieren. Veel gevaren liggen op de loer maar dank zij Julio loopt alles goed af. 

Af en toe zijn de natuuropnamen van spreker goed gelukt, met name zijn prijswinnende nachtopname van een jonge kaaiman (krokodil) in de Tambopata rivier.

Tenslotte wordt in nationaal park Madidi (Bolivia) een door spreker en de andere wereldreizigers uit zijn groep gesteund uniek natuureducatie-project bezocht. Het leerproject is opgezet door een enthousiaste Nederlandse organisatie met deskundige vrijwilligers (Amazone  Fonds).

(Van Buenos Aires naar La Paz)

Leer Argentinië (70 keer NL) en Bolivia (26 keer NL) kennen tijdens deze lezing, dat kan natuurlijk niet, maar wereldreiziger en fotograaf Arnold Pilon vertelt met humor en geeft tijdens deze lezing meer dan een eerste indruk.

Achtereenvolgens komen aan bod: een fietstocht door Buenos Aires, een bezoek aan het graf van Evita Peron, sculpturen, de tango, voetbal, koeien en gaucho's, een hilarische busreis over de schitterende “Ruta 40” (RN40), coca, maté, zwart bier, wijn, zeer oude metershoge cactussen, gordeldieren, de condor, een processie, de veertien statiën, de kerk vol pracht en praal, de biecht, een kleurrijke markt, lama's en alpaca's, de grootste zoutvlakte van de wereld met een bezoek aan Cactus-eiland, de flamingo's en de uitgebluste vulkaan op de hoogvlakte van de Andes. Ook wordt een belangrijke vraag beantwoord: waar vind je de lekkerste koffie in Bolivia? Tenslotte bezoekt spreker de eeuwenoude zilvermijn in Potosi en zoekt diep in de berg naar het zilver dat de Spanjolen met hun schepen eeuwenlang naar Europa vervoerden. Met deze buit (de Spaanse matten) konden ze tachtig jaar lang hun oorlog bekostigen. Ja, ook onze nationale geschiedenis is op een bijzondere wijze verbonden met deze zilvermijn. Want wat zingen wij met z'n allen tijdens een voetbalinterland: "Hij heeft gewonnen de zilvervloot".

Piet Hein is niet vergeten....

Dit land is de grote onbekende in het Westen. Een zeer arm land met een zeer rijke en oude traditie. Ontdek in de lastig bereikbare rivierbeddingen, diep in de woestijn, adembenemende honderden jaren oude flatgebouwen. We gaan daar op de thee bij de zeer gastvrije familie Bin Laden in de Wadi Doan. We raken verwikkeld in vuurgevechten in het bergachtige noordwesten tussen leden van de Zaïdi-sekte van imam Al-Hoethi (“sjiitische rebellen”) en gevechtsvliegtuigen van “de regering”. We bezoeken de zeer populaire qat-plantages en ontmoeten qat-handelaren en vele qat-kauwers. We kijken achter de voordeur, waar de meisjes en vrouwen zich bevinden. Spreker krijgt een waterpijp met appeltabak (nee, geen appelgebak!), wierook, mirre en thee aangeboden en komt tot mooie vredelievende overpeinzingen.

Maar Jemen is ook het land dat Hollanders van de VOC voor het allereerst de koffie schonk (in havenstad Mokka). Die invloed van de Nederlanders, 400 jaar geleden, is nog terug te vinden in de architectuur: een zeer vermogende VOC-kapitein liet in Jemen zijn huis bouwen en bleef, gegrepen door de cultuur of de liefde of beiden, wie zal het zeggen.

Met een Landrover Defender trok spreker door deze parel in Arabië.

Een helaas ook nu nog zeer actuele lezing.

Acht keer is spreker in China geweest, maar slechts drie keer (1998, 2001, 2004) lukte het hem door te dringen in de uithoeken van de reusachtige “autonome provincie” Tibet. Daarvoor moest gereden worden over de schitterende hooggelegen “highway” nr. 213 en door de spectaculaire “Chinese Canyon”. We volgen de oevers van de Yangtze tot de hooggelegen bron. Spreker ging onderweg o.a. op bezoek in de kloosters Labrang, Dawu, Derge, Ganden, Sera, Zhalu en Sakya en kwam tot interessante ontdekkingen, die een nieuw licht werpen op de Chinees-Tibetaanse verhoudingen door de eeuwen heen.

Op deze reis werd hij gegidst door de sympathieke Tibetaanse godsdienstleraar en cultuurfilosoof Norbo. Maar ook door “volkspartijbons” Professor Wang (CTS, Xian) en de mysterieuze Chinese schone Miss Du.

Wang en Du waren voor het eerst in de Himalaya en dat leverde prachtige verhalen op.

Het werd een avontuurlijke maar soms ook emotionele reis van 9000 km in 50 dagen.

Na het passeren van een zestal passen (boven de 5000 m) wordt het basiskamp van de Mount Everest bereikt.

Tenslotte dalen we veel te snel af over de “Friendship Highway” naar Kathmandu, maar dat had een heel bijzondere reden....

Tijdens deze lezing beperkt spreker zich tot Bhutan, zodat dieper op dit bijzondere land kan worden ingegaan. Bhutan, in hun eigen taal (het dzongkha) Druk Yul geheten, dat “Land van de Donderdraak” betekent is nog (bijna) volkomen puur. Spreker heeft in de loop der jaren een intieme band opgebouwd met deze piepkleine parel in de Himalaya. Het land is net zo groot als Zwitserland maar heeft door de zeer geïsoleerde ligging een geheel eigen unieke cultuur.

Deze lezing draagt ook een zeer persoonlijk karakter door de innige band van spreker met de koninklijke zangeressen Lhamo en Namkha, dranchen-speler Jigme Drukpa en vele anderen.

Samen vormen de drie genoemden de in Bhutan immens populaire traditionele muziekgroep Druk Yul, aangevuld met andere muzikanten en dansers.

In 2013 bezocht spreker het land voor de derde keer in verband met de bijzondere culturele uitwisselingsprojecten tussen Bhutan en Nederland.

Deze lezing wordt jaarlijks aangepast, het is een “never ending story”, waar je gelukkig van wordt.....

Spreker neemt altijd zijn eigen beamer en laptop mee en gaat er van uit dat er in de zaal een scherm aanwezig is.

Beamer-presentaties komen het beste tot zijn recht op een mooi groot projectiescherm in een verduisterde ruimte.